Nederland negeert ‘stikstofarrest’
Tot woede van milieuorganisaties gaat de overheid door met uitbreidingen in de buurt van natuurgebieden.
Nederland doet voorlopig niets met het ‘stikstofarrest’ van het Europese Hof van justitie. Dat hebben de Nederlandse provincies vorige week samen met de ministeries van landbouw en infrastructuur besloten, zo blijkt uit een brief van eind november van minister Schouten (landbouw) aan de Tweede Kamer .
Milieuorganisaties zijn woedend. Het arrest van het Hof in Luxemburg loog er niet om: de Nederlandse aanpak om kwetsbare natuurgebieden te beschermen tegen de neerslag van stikstof uit industrie, verkeer en landbouw, berust op aannames en bevat geen wetenschappelijk bewezen maatregelen. Natuurorganisaties en milieujuristen concludeerden daaruit: Nederland moet zijn aanpak grondig herzien en geplande uitbreidingen van wegen, fabrieken en veestallen kunnen tot die tijd niet doorgaan.
Daar denkt de Nederlandse overheid heel anders over. “Gedeputeerde Staten van provincies en de ministers van landbouw, natuur en voedselkwaliteit en van infrastructuur en waterstaat hebben met elkaar vastgesteld dat de toestemmingsverlening kan worden voortgezet”, schrijft minister Schouten in antwoord op het ‘stikstofarrest’. In afwachting van het arrest was het verlenen van vergunningen juist opgeschort. “Ze willen ijzerenheinig gewoon weer doorgaan met het toelaten van nieuwe natuurschade”, reageert de Haagse jurist bestuursrecht Valentijn Wösten.”Dit is een frontale weigering om zich te conformeren aan het Europees recht.” Wösten is de raadsman van een aantal milieuorganisaties die de Nederlandse stikstofaanpak al lange tijd aanvechten. Hun juridische strijd heeft geleid tot het arrest van het Europese Hof. Het gaat echter te ver om te stellen dat Nederland dat arrest vólledig naast zich neerlegt, zegt de Nijmeegse advocaat Rachid Benhadi, deskundige op het gebied van ruimtelijke ordening en milieurecht. Wat het EU-hof met zijn arrest heeft gedaan, zegt hij, is criteria aanreiken waarmee de hoogste Nederlandse bestuursrechter (de Raad van State) de stikstofaanpak moet beoordelen. Hóe de beoordeling door de Raad van State uitvalt, wordt medio volgend jaar duidelijk. Dan volgt uitspraak in een serie zaken, waarin Wösten optreedt als jurist. Volgens Wösten zou Nederland nu al geen toestemming meer moeten verlenen voor de uitstoot van stikstof in de buurt van natuurgebieden. “Maar de Nederlandse regering wenst niet af te wijken van een eenmaal ingenomen standpunt, ook als dat juridisch volstrekt onhoudbaar is. Een schandelijke vertoning.” Wösten overweegt de overheid via de rechter te dwingen alsnog te stoppen met het verlenen van vergunningen aan boeren, fabriekseigenaren en wegenbouwers.
Ook milieuorganisaties zien in het EU-arrest een kans om stikstofuitstoot bij natuurgebieden juridisch aan te vechten.
Het Europese Hof van justitie sprak zich deze maand uit over het Nederlandse Programma Aanpak Stikstof. Dat is een in 2015 begonnen programma van de ministeries van landbouw, infrastructuur en defensie en de twaalf provincies. Het moet de natuur beschermen tegen te veel stikstof. Stikstof is afkomstig uit de landbouw, de industrie en het verkeer, en slaat neer in de natuur. In kwetsbare gebieden verstoort het de natuurlijke balans, waardoor beschermde planten en dieren verdwijnen.