Flinke delen van de Nederlandse natuur zullen in 2030 nog steeds overbelast zijn door stikstof. Vooral op de Veluwe blijft het stikstofoverschot bestaan. Dat blijkt uit een doorrekening van het RIVM van de nieuwe stikstofaanpak van het kabinet. Een jaar geleden, daags voor Hemelvaart, vernietigde de Raad van State in een verstrekkend vonnis de Programmatische Aanpak Stikstof, die Nederland hanteerde om te voldoen aan zijn Europese natuurbeschermingsverplichtingen. De maatregelen uit deze aanpak waren onbewezen en vrijblijvend, en daarom volgens de Raad van State ongeldig. Als gevolg van het vonnis kwamen allerlei economische activiteiten stil te liggen: geplande bouwprojecten konden niet doorgaan, veehouderijen mochten niet uitbreiden en de opening van vliegveld Lelystad werd uitgesteld.

Om deze ontwikkelingen ondanks hun stikstofuitstoot toch mogelijk te maken, kwam het kabinet met spoedmaatregelen: de maximumsnelheid op de snelweg ging omlaag naar 100 kilometer (zodat de uitstoot van stikstofoxiden uit uitlaatgassen vermindert) en boeren moeten hun vee ander voer geven, zodat de mest minder stikstof (in de vorm van ammoniak) bevat. De zo gereduceerde uitstoot mag nu elders ontstaan, bijvoorbeeld bij woningbouwprojecten.

Tegelijkertijd werkte het kabinet aan een nieuwe structurele aanpak van het teveel aan stikstof, dat ervoor zorgt dat de bodem verzuurt. Door deze toename van de verzuring verdwijnen de mineralen die planten en dieren nodig hebben en komt hun voortbestaan in gevaar.
In de onlangs gepresenteerde nieuwe stikstofaanpak stelt het kabinet dat de stikstofuitstoot in Nederland tussen nu en 2030 met 26 procent moet verminderen. Dit leidt echter niet tot florerende natuur in Nederland in 2030. Uit een situatieschets die het RIVM heeft gemaakt, blijkt dat de Veluwe ook dan overbelast is door stikstof. In enkele  natuurgebieden in Brabant en in Overijssel worden de kritische normen voor stikstof in 2030 zelfs nog fors overschreden.

Dat is het gevolg van de gekozen strategie van het kabinet: de regering wil ervoor zorgen dat op de helft van de stikstofgevoelige hectares de norm niet meer wordt overschreden. Het gaat daarbij echter niet om natuurgebieden in hun geheel, maar om kleine stukjes, die opgeteld de helft van het totaal vormen.
Een van de manieren om de verbetering van de natuur te bereiken is het installeren van luchtwassers en andere technieken op veestallen, zodat daaruit minder stikstof kan ontsnappen. Boeren kunnen daarvoor sinds dinsdag subsidie aanvragen. De komende tien jaar is er tweemaal per jaar een subsidieronde; in totaal is er 172 miljoen euro beschikbaar. Een andere maatregel is het elektrisch taxiën van vliegtuigen, zodat ze van en naar de start- en landingsbaan geen uitlaatgassen produceren.

Milieuorganisatie Mobilisation For The Environment (MOB), die de zaak bij de Raad van State aanspande, wijst erop dat het kabinet met ‘50 procent van de gevoelige natuur verbeteren’ een heel ander doel voor ogen heeft dan waarvoor natuurorganisaties pleiten, namelijk: 50 procent minder uitstoot in Nederland. Die maatregel leidt er volgens Wagenings onderzoek toe dat nergens de stikstofnorm meer wordt overschreden.
Het stoort MOB dat de regering er niet voor kiest de meest gevoelige gebieden te beschermen. Door nadruk te leggen op hectares en niet op kwetsbare soorten, geeft de regering volgens MOB “waardevolle sterk bedreigde natuur grotendeels op”.

Emiel Hakkenes
https://www.trouw.nl/duurzaamheid-natuur/ook-de-nieuwe-stikstofaanpak-maakt-veel-natuur-weinig-beter~b56991f6/